نایب رئیس انجمن فیزیوتراپی ایران به مناسبت روز جهانی آرتروز می گوید: آرتروز به معنای ساییدگی مفاصل است که البته در بدن ما به ویژه اندام تحتانی و ستون فقرات فرایند طبیعی ساییدگی وجود دارد. هنگامی این فرایند به عنوان آرتروز شناخته می شود که تشدید شده و علایمی برای فرد ایجاد کند.

احمد مؤذن زاده با اشاره به علایم آرتروز در گفت و گو با قدس آنلاین می افزاید: این علایم معمولاً شامل ایجاد درد در مفصل یا ستون فقرات، ایجاد محدودیت حرکتی، تورم و در نهایت کاهش تحرک و فعالیت فرد است. بنابراین ضروری است علاوه بر پیشگیری از بروز آرتروز مثل ساییدگی زانو که در کشور ما رایج است به درمان های لازم برای آن نیز توجه کنیم.

تسکین درد آرتروز با روش های خانگی

عضو هیئت مدیره مجمع انجمن های پزشکی کشور ادامه می دهد: در مورد آرتروز در مراحل حاد آن، همراه با تورم به ویژه در بیماری های روماتیسمی، استفاده از سرما تا حدی می تواند برای کاهش درد و التهاب کمک کننده باشد. در موارد مزمن نیز استفاده از گرما مفید است.

همچنین انجام ماساژ با تکنیک های خاص که توسط فیزوتراپیست به بیمار آموزش داده می شود می تواند در کاهش تورم و بهبود تونِ عضلات مفید باشد.

عضو هیئت مدیره نظام پزشکی شیراز با توضیح روش های درمانی و تسکین درد در فیزیوتراپی عنوان می کند: برای بیماری که دچار درد و التهاب است در فیزیوتراپی ها روش هایی داریم که ضد درد است و درد را کاهش می دهد.

این روش های درمانی شامل کاربرد اولتراسوند، کاربرد لیزر، کاربرد مگنت و کاربرد تکار است که اثرات ضد التهابی و ضد درد دارد.

در واقع فیزیوتراپیست ها در پیشگیری، درمان و بازتوانی ساییدگی و درد مفاصل نقش دارند و معمولاً شاید بیشترین قسمتی که به آن توجه می شود بحث درمان و بازتوانی است در حالی که پیشگیری از بروز ساییدگی مهم تر است.

مؤذن زاده با ذکر مثالی می گوید: برای مثال علت ساییدگی زانو در کشور ما که بسیار رایج است به مسائل فرهنگی و نوع فعالیت های فیزیکی که در طول زندگی انجام می دهیم بر می گردد.

خم و راست کردن مکرر زانو، روی زمین نشستن، استفاده از توالت ایرانی و موارد اینچنینی، فشار زیادی را به زانو وارد می کند. به همین دلیل در کشور ما نسبت به دیگر کشورها میزان ساییدگی مفصل زانو بسیار بالاتر است که اگر آموزش های لازم برای حفاظت از ستون فقرات و مفاصل از دوران کودکی و نوجوانی به فرد داده شود می تواند در پیشگیری مؤثر باشد.

از چه سنی امید به درمان آرتروز وجود ندارد؟

نایب رئیس انجمن فیزوتراپی ایران در این باره می گوید: امید به درمان آرتروز تا پایان زندگی وجود دارد. چون علاوه بر این که در فیزیوتراپی با انواع و اقسام روش های درمانی و استفاده از ماساژ، تمرین درمانی و موارد دیگر می توانیم وضعیت بیمار را بهبود بخشیم در مورد مفاصلی مانند لگن و زانو، روز به روز اعمال جراحی پیشرفت کرده است که به خوبی می تواند به بیمار کمک کند بنابراین آرتروز هم قابل پیشگیری و هم قابل درمان است.

راه های پیشگیری از ابتلا به آرتروز چیست؟

مؤذن زاده می گوید: برای پیشگیری از آرتروز رعایت نکاتی که ما آن را به عنوان حفاظت از ستون فقرات و مفاصل می شناسیم مهم است. مثلا در مورد ناحیه کمر فرد به صورت دَمَر نخوابد و تشکی که استفاده می کند طبی و محکم باشد. یا در مورد نحوه نشستن و فعالیت های روزمره و مسائل محطیی، نکات ارگونومی را رعایت کند.

ارگونومی به معنی تطبیق شرایط فیزیولوژیک بدن به محیط اطراف است. نوع صندلی، نوع میز، نحوه نشستن، نحوه خوابیدن، همه این موارد مهم است و باید آموزش داده شود.

تقویت عضلات نیز از اهمیت ویژه ای برخوردار است. بنابراین علاوه بر فعالیت های روزمره مانند پیاده روی و ورزش های همگانی، موضوع تمرین درمانی و حرکات اصلاحی در فیزیوتراپی داریم که می توانیم هم از بروز ساییدگی پیشگیری کنیم و هم چنانچه مشکلی در مفاصل و ستون فقرات ایجاد شده باشد به درمان آن کمک کنیم. به هر حال در اینگونه موارد باید با فیزتراپیست مشورت و آموزش های لازم به فرد ارائه شود.

عضو هیئت مدیره نظام پزشکی شیراز می گوید: متأسفانه سن بروز مشکلات اسکلتی عضلانی، ساییدگی مفاصل، دیسک، پوکی استحوان در جامعه ما پایین آمده است و به تدریج این مشکل دارد تشدید می شود.

بروز این مشکل دلایلی زیادی دارد از جمله رژیم غذایی نامناسب، چاقی و همچنین افرادی که مواد معدنی به میزان کافی دریافت نمی کنند معمولا قوام استخوان مناسب و قدرت عضلات مناسبی ندارند.

نایب رئیس انجمن فیزیوتراپی ایران ادامه می دهد: فقر حرکتی نیز یکی از دلایل بروز عوارضی مانند پوکی استخوان است. بنابراین به افراد توصیه می شود روزانه حدود ۴۰ تا ۴۵ دقیقه حتما به روش صحیح پیاده روی داشته باشند چراکه پیاده روی روزانه وضعیت قلبی تنفسی، قدرت عضلات و هم قوام استخوان ها را حفظ می کند. ضمن اینکه پیاده روی و این که فرد بتواند فعالیت های خود را انجام دهد جزو شاخصه های سلامت است.

او همچنین با اشاره به تغییر سبک زندگی و گرایش به مصرف غذاهای آماده و ناسالم، چاقی و کم تحرکی، استفاده مکرر کودکان و دانش آموزان از بازی های رایانه ای و وسایل سرگرمی ثابت را بسیار مضر می داند و تأکید می کند: والدین باید به گونه ای برنامه ریزی کنند که ضمن پیشگیری از بروز مشکلات عضلانی حرکتی در کودکان، نحوه صحیح حرکات و تقویت عضلات و ورزش های مناسب را نیز جزو عادت های روزانه بچه ها نهادینه کنند تا از بروز مشکلات ستون فقرات، گردن، زانو و غیره در سنین میانسالی و سالمندی جلوگیری شود.